Medicijnresten uit rioolwater halen
Een groot deel van de medicijnen die we innemen, komt via ontlasting en urine in het rioolwater terecht. Rioolwaterzuiveringen zijn niet in staat zijn om deze stoffen helemaal weg te halen. Daarom doet het waterschap, samen met de zorgsector en drinkwaterbedrijven mee in de landelijke ketenaanpak ‘Medicijnresten uit water’. En we vragen jou om hulp.
Medicijnen hebben effect op waterorganismen
We weten niet exact wat de risico’s van medicijnresten zijn voor de volksgezondheid en het watermilieu. Wel is bekend dat in sommige kleinere oppervlaktewateren effecten op waterorganismen niet kunnen worden uitgesloten. Neem nu de pil. Met zijn hormoonverstorende stoffen kan deze al bij zeer lage concentraties zorgen voor vervrouwelijking van mannelijke vissen. En de veel gebruikte ontstekingsremmer diclofenac kan bij vissen, zoals karpers, schade toebrengen aan de organen. Algen en watervlooien, die de basis vormen voor het voedselweb, vertonen dan een afwijkende groeisnelheid.
Medicijngebruik neemt toe
Waterschappen verwijderen al veel stoffen tijdens het zuiveren van rioolwater. Er zijn echter grote verschillen tussen zuiveringen onderling en ook voor stoffen onderling. Het veel aangetroffen carbamazepine (anti-epilepticum) wordt nauwelijks verwijderd, terwijl bezafibraat (anti-cholesterol) wel grotendeels wordt verwijderd. Een barrière die alles tegenhoudt, bestaat nog niet. En: het probleem wordt alleen maar groter. Het medicijngebruik neemt, als gevolg van de vergrijzing, toe met gemiddeld 37% in 2050. Alleen zuiveren van afvalwater is onvoldoende toekomstbestendig.
Wat levert deze aanpak op?
Wij streven, samen met drinkwaterbedrijf Vitens, naar een situatie waarin oppervlaktewater en grondwater vrij zijn van medicijnresten. Daarvoor zijn op elke plek in de keten maatregelen nodig. De kwaliteit van het drinkwater is niet in het geding, maar in de toekomst is mogelijk een grotere inspanning nodig voor het bereiden van drinkwater.
Wat kun je zelf doen?
Spoel ongebruikte medicijnen niet door het toilet. Lever ze kosteloos in bij de apotheek. Krijg je een CT-scan in het ziekenhuis, vraag dan naar plaszakken. Röntgencontrastmiddelen verspreiden zich snel en breken slecht af. Na zo’n vier keer plassen zijn ze grotendeels verdwenen uit je lichaam. Volle plaszakken kun je kwijt in de grijze container.
Wat doet het waterschap?
- Onderzoeken met welke technieken milieuvreemde stoffen beter verwijderd kunnen worden. En wat dat betekent voor de kosten van het zuiveren van rioolwater.
- Onderzoeken in welke wateren de problemen het grootst zijn. Via een hotspot-analyse brengen we dat in beeld.
- We werken mee aan (wetenschappelijke) onderzoeken om de risico’s voor mens en dier beter in beeld te krijgen.
- We voeren gesprekken met betrokken partijen, zoals apothekers, om te onderzoeken welke maatregelen waar mogelijk zijn. Bijvoorbeeld: mensen informeren over medicijngebruik.
- Hoeveel geneesmiddelen nu al worden verwijderd en welke stoffen slecht worden weggehaald. Meer informatie over de interpretatie metingen influent en effluent rwzi's (rioolwaterzuiveringsinstallaties).
Achtergrondinformatie
Lees meer of bekijk een van de filmpjes over dit onderwerp:
- Flyer medicijnresten uit water
- Rapport Humane geneesmiddelen in de waterketen
- Brochure en rapportage Geneesmiddelen en waterkwaliteit
- Geef medicijnen terug aan apotheek
- Verwijdering van geneesmiddelen door rwzi's in de provincie Utrecht
- RADAR TV item maart 2019
- Filmpje De toiletdames: medicijnen
- Filmpje The drugs we wash away
Heb je vragen over dit project? Neem dan contact op met ons:
Richard van Hoorn
projectleider
rvanhoorn@vallei-veluwe.nl